Ochrona prawna
i zniszczenia
Istnieje caÅ‚y szereg dokumentów i aktów prawnych stanowiÄ…cych podstawÄ™ dla ochrony i zabezpieczenia Å›wiatowego dziedzictwa kulturowego przed dewastacjÄ… i zniszczeniami. Wiele z nich zostaÅ‚o wydanych przez UNESCO i ICOMOS (MiÄ™dzynarodowÄ… RadÄ™ Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych). W odniesieniu do sztuki naskalnej konkretne wytyczne dotyczÄ…ce ochrony tego typu stanowisk zostaÅ‚y wypracowane przez IFRAO (MiÄ™dzynarodowÄ… FederacjÄ™ Organizacji Sztuki Naskalnej), a w odniesieniu do Peru - przez APAR (PeruwiaÅ„skie Towarzystwo Sztuki Naskalnej).
​
W Peru stanowiska ze sztukÄ… naskalnÄ… sÄ… rejestrowane przez Ministerstwo Kultury jako jedna z kategorii stanowisk archeologicznych. Do zadaÅ„ ministerstwa należy ustalanie zintegrowanej strategii ochrony i promocji tego rodzaju stanowisk oraz koordynowanie i prowadzenie na ich terenie dziaÅ‚aÅ„ badawczych i konserwatorskich. Ministerstwo odpowiedzialne jest także za udzielanie odpowiednich zezwoleÅ„ na prowadzenie profesjonalnych studiów na obszarze stanowisk archeologicznych oraz każdego innego rodzaju dziaÅ‚alnoÅ›ci naukowej, artystycznej i kulturalnej. Ministerstwo peÅ‚ni też funkcje nadzorcze w odniesieniu do wszelkich projektów tego typu.
Ministerstwo Kultury odpowiada także za sprawowanie opieki nad stanowiskami archeologicznymi. W wypadku rażącego Å‚amania prawa zobowiÄ…zane jest ono do zgÅ‚asznia takich spraw do Prokuratorii Generalnej i Ministerstwa Spraw Publicznych, które sÄ… w stanie podjąć odpowiednie kroki prawne.
Każdy rodzaj badań (inwazyjnych lub nieinwazyjnych) prowadzonych na obszarze stanowisk archeologicznych na terenie Peru możliwy jest wyłącznie po uzyskaniu pozwolenia (w formie uchwały) wydanej przez odpowiedni departament Ministerstwa Kultury.
Wyrabowane cmentarzysko - Toro Muerto
Etapy projektu poprawy
infrastruktury Toro Muerto
10.07.2018
18.09.2018
10.12.2018
11.01.2019
6.03.2019
17.07.2019
Stanowisko archeologiczne Toro Muerto zostaÅ‚o zaliczone do Narodowego Dziedzictwa Kultury Peru na mocy uchwaÅ‚y nr 037/INC wydanej 29 stycznia 2002 r. Dopiero jednak w 2018 r. regionalny oddziaÅ‚ Ministerstwa Kultury z siedzibÄ… w Arequipie podjÄ…Å‚ intensywniejsze prace majÄ…ce na celu zwiÄ™kszenie atrakcyjnoÅ›ci turystycznej tego kompleksu (wspóÅ‚finansowane przez kopalniÄ™ Zafranal). WÅ‚adze Arequipy planujÄ… wÅ‚Ä…czenie tego stanowiska w skÅ‚ad trasy promujÄ…cej atrakcje turystyczne tej części Peru i wpisanie kompleksu na ListÄ™ Åšwiatowegp Dziedzictwa UNESCO.
​
Od okoÅ‚o 70 lat Toro Muerto jest odwiedzane nie tylko przez krajowych i zagranicznych badaczy sztuki naskalnej, ale także przez licznych turystów. Niestety - zwÅ‚aszcza w ciÄ…gu XX w. - można byÅ‚o zaobserwować niewystarczajÄ…ce zangażowanie spoÅ‚eczne uczonych badajÄ…cych to miejsce oraz lokalnych i regionalnych wÅ‚adz, jak również brak dalekowzrocznej polityki kulturalnej, które mogÅ‚yby przyczynić siÄ™ do wypromowania tego stanowiska i upowszechnienia wiedzy o nim na szerszÄ… skalÄ™.
​
​
Niekontrolowany ruch turystyczny, rozwój infrastruktury miejskiej, zajmowanie terenu pod uprawy, nielegalne osadnictwo i zbyt sÅ‚aba ochrona stanowiska, wciąż niestety skutkujÄ… jego zaÅ›miecaniem, niszczeniem niektórych petroglifów, nielegalnymi wykopaliskami rabunkowymi na lokalnych cmentarzyskach, a nawet modyfikowaniem krajobrazu.
2017
2017
2018
2018
Dopiero od kilkunastu lat Toro Muerto jest stanowiskiem nieco lepiej strzeżonym. FunkcjÄ™ jego strażnika i opiekuna peÅ‚ni z dużym osobistym zaangażowaniem pracownik Ministerstwa Kultury, Robert Sulla. W ramach swoich obowiÄ…zków zajmuje siÄ™ on patrolowaniem obszaru caÅ‚ego kompleksu, dbaniem o zachowanie jego obecnego stanu, obsÅ‚ugÄ… kasy biletowej w niewielkim centrum informacyjnym w miejscowoÅ›ci La Candelaria, a dorywczo również oprowadzaniem zwiedzajÄ…cych.
​
Robert Sulla
Oprócz wielu wspomnianych problemów spowodowanych dziaÅ‚alnoÅ›ciÄ… ludzkÄ… i grożących zachowaniu Toro Muerto w jego obecnym stanie dodać należy stale postÄ™pujÄ…cy proces zniszczeÅ„ spowodowany warunkami naturalnymi. Silne nasÅ‚onecznienie i czÄ™ste burze piaskowe powodujÄ… erozjÄ™ miekkich skaÅ‚ i powolne zanikanie petroglifów (niesiony wiatrem piasek dziaÅ‚a na powierzchniÄ™ skaÅ‚ jak papier Å›cierny). Procesowi temu trudno zapobiegać, ale powinien być on przynajmniej monitorowany przez specjalistów.
Zniszczenia - czynniki naturalne
Zniszczenia - działalność ludzka
Przez ponad 200 lat...
... Toro Muerto służyło do pozyskiwania taniego materiału budowlanego...
'Młodzi archeolodzy, studenci powinni tu przyjechać i w ten sam sposób chronić wszystkie petroglify od przyszłych zniszczeń' - MY JEDNAK PROSIMY, ŻEBY TEGO NIE ROBIĆ...
Przez ponad 200 lat...