top of page

Ochrona prawna

i zniszczenia

Istnieje caÅ‚y szereg dokumentów i aktów prawnych stanowiÄ…cych podstawÄ™ dla ochrony i zabezpieczenia Å›wiatowego dziedzictwa kulturowego przed dewastacjÄ… i zniszczeniami. Wiele z nich zostaÅ‚o wydanych przez UNESCO i ICOMOS (MiÄ™dzynarodowÄ… RadÄ™ Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych). W odniesieniu do sztuki naskalnej konkretne wytyczne dotyczÄ…ce ochrony tego typu stanowisk zostaÅ‚y wypracowane przez IFRAO (MiÄ™dzynarodowÄ… FederacjÄ™ Organizacji Sztuki Naskalnej), a w odniesieniu do Peru - przez APAR (PeruwiaÅ„skie Towarzystwo Sztuki Naskalnej). 

​

W Peru stanowiska ze sztukÄ… naskalnÄ… sÄ… rejestrowane przez Ministerstwo Kultury jako jedna z kategorii stanowisk archeologicznych. Do zadaÅ„ ministerstwa należy ustalanie zintegrowanej strategii ochrony i promocji tego rodzaju stanowisk oraz koordynowanie i prowadzenie na ich terenie dziaÅ‚aÅ„ badawczych i konserwatorskich. Ministerstwo odpowiedzialne jest także za udzielanie odpowiednich zezwoleÅ„ na prowadzenie profesjonalnych studiów na obszarze stanowisk archeologicznych oraz każdego innego rodzaju dziaÅ‚alnoÅ›ci naukowej, artystycznej i kulturalnej. Ministerstwo peÅ‚ni też funkcje nadzorcze w odniesieniu do wszelkich projektów tego typu.

 

Ministerstwo Kultury odpowiada także za sprawowanie opieki nad stanowiskami archeologicznymi. W wypadku rażącego Å‚amania prawa zobowiÄ…zane jest ono do zgÅ‚asznia takich spraw do Prokuratorii Generalnej i Ministerstwa Spraw Publicznych, które sÄ… w stanie podjąć odpowiednie kroki prawne.

 

Każdy rodzaj badaÅ„ (inwazyjnych lub nieinwazyjnych) prowadzonych na obszarze stanowisk archeologicznych na terenie Peru  możliwy jest wyÅ‚Ä…cznie po uzyskaniu pozwolenia (w formie uchwaÅ‚y) wydanej przez odpowiedni departament Ministerstwa Kultury.

image.png
ICOMOS.jpg
image.png
image.png
Zrzut ekranu 2021-01-6 o 13.28.54.png
image.png
image.png
image.png
Cementerio saqueado - Toro Muerto

Wyrabowane cmentarzysko - Toro Muerto

image.png
image.png

Etapy projektu poprawy 
infrastruktury Toro Muerto

image.png
image.png
image.png

10.07.2018

18.09.2018

10.12.2018

image.png
image.png
image.png

11.01.2019

6.03.2019

17.07.2019

image.png
image.png
image.png
image.png

Stanowisko archeologiczne Toro Muerto zostaÅ‚o zaliczone do Narodowego Dziedzictwa Kultury Peru na mocy uchwaÅ‚y nr 037/INC wydanej 29 stycznia 2002 r. Dopiero jednak w 2018 r. regionalny oddziaÅ‚ Ministerstwa Kultury z siedzibÄ… w Arequipie podjÄ…Å‚ intensywniejsze prace majÄ…ce na celu zwiÄ™kszenie atrakcyjnoÅ›ci turystycznej tego kompleksu (wspóÅ‚finansowane przez kopalniÄ™ Zafranal). WÅ‚adze Arequipy planujÄ… wÅ‚Ä…czenie tego stanowiska w skÅ‚ad trasy promujÄ…cej atrakcje turystyczne tej części Peru i wpisanie kompleksu na ListÄ™ Åšwiatowegp Dziedzictwa UNESCO.

​

 

Od okoÅ‚o 70 lat Toro Muerto jest odwiedzane nie tylko przez krajowych i zagranicznych badaczy sztuki naskalnej, ale także przez licznych turystów. Niestety - zwÅ‚aszcza w ciÄ…gu XX w. -  można byÅ‚o zaobserwować niewystarczajÄ…ce zangażowanie spoÅ‚eczne uczonych badajÄ…cych to miejsce oraz lokalnych i regionalnych wÅ‚adz, jak również brak dalekowzrocznej polityki kulturalnej, które mogÅ‚yby przyczynić siÄ™ do wypromowania tego stanowiska i upowszechnienia wiedzy o nim na szerszÄ… skalÄ™.

 

​

​

Niekontrolowany ruch turystyczny, rozwój infrastruktury miejskiej, zajmowanie terenu pod uprawy, nielegalne osadnictwo i zbyt sÅ‚aba ochrona stanowiska, wciąż niestety skutkujÄ… jego zaÅ›miecaniem, niszczeniem niektórych petroglifów, nielegalnymi wykopaliskami rabunkowymi na lokalnych cmentarzyskach, a nawet modyfikowaniem krajobrazu.

IMG_2123_edited.jpg

2017

image_edited.jpg

2017 

image.png

2018 

image_edited.jpg

2018 

image_edited.png
image.png
image.jpeg
image.png

Dopiero od kilkunastu lat Toro Muerto jest stanowiskiem nieco lepiej strzeżonym. FunkcjÄ™ jego strażnika i opiekuna peÅ‚ni z dużym osobistym zaangażowaniem pracownik Ministerstwa Kultury, Robert Sulla. W ramach swoich obowiÄ…zków zajmuje siÄ™ on patrolowaniem obszaru caÅ‚ego kompleksu, dbaniem o zachowanie jego obecnego stanu, obsÅ‚ugÄ… kasy biletowej w niewielkim centrum informacyjnym w miejscowoÅ›ci La Candelaria, a dorywczo również oprowadzaniem zwiedzajÄ…cych.

​

image.png
image.png

Robert Sulla

Oprócz wielu wspomnianych problemów spowodowanych dziaÅ‚alnoÅ›ciÄ… ludzkÄ… i grożących zachowaniu Toro Muerto w jego obecnym stanie dodać należy stale postÄ™pujÄ…cy proces zniszczeÅ„ spowodowany warunkami naturalnymi. Silne nasÅ‚onecznienie i czÄ™ste burze piaskowe powodujÄ… erozjÄ™ miekkich skaÅ‚ i powolne zanikanie petroglifów (niesiony wiatrem piasek dziaÅ‚a na powierzchniÄ™ skaÅ‚ jak papier Å›cierny). Procesowi temu trudno zapobiegać, ale powinien być on przynajmniej monitorowany przez specjalistów. 

Zniszczenia - czynniki naturalne

Zniszczenia - działalność ludzka

81-817872_next-button-next-button-image-
81-817872_next-button-next-button-image-
bottom of page