
Ochrona prawna
i zniszczenia
Istnieje cały szereg dokumentów i aktów prawnych stanowiących podstawę dla ochrony i zabezpieczenia światowego dziedzictwa kulturowego przed dewastacją i zniszczeniami. Wiele z nich zostało wydanych przez UNESCO i ICOMOS (Międzynarodową Radę Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych). W odniesieniu do sztuki naskalnej konkretne wytyczne dotyczące ochrony tego typu stanowisk zostały wypracowane przez IFRAO (Międzynarodową Federację Organizacji Sztuki Naskalnej), a w odniesieniu do Peru - przez APAR (Peruwiańskie Towarzystwo Sztuki Naskalnej).
W Peru stanowiska ze sztuką naskalną są rejestrowane przez Ministerstwo Kultury jako jedna z kategorii stanowisk archeologicznych. Do zadań ministerstwa należy ustalanie zintegrowanej strategii ochrony i promocji tego rodzaju stanowisk oraz koordynowanie i prowadzenie na ich terenie działań badawczych i konserwatorskich. Ministerstwo odpowiedzialne jest także za udzielanie odpowiednich zezwoleń na prowadzenie profesjonalnych studiów na obszarze stanowisk archeologicznych oraz każdego innego rodzaju działalności naukowej, artystycznej i kulturalnej. Ministerstwo pełni też funkcje nadzorcze w odniesieniu do wszelkich projektów tego typu.
Ministerstwo Kultury odpowiada także za sprawowanie opieki nad stanowiskami archeologicznymi. W wypadku rażącego łamania prawa zobowiązane jest ono do zgłasznia takich spraw do Prokuratorii Generalnej i Ministerstwa Spraw Publicznych, które są w stanie podjąć odpowiednie kroki prawne.
Każdy rodzaj badań (inwazyjnych lub nieinwazyjnych) prowadzonych na obszarze stanowisk archeologicznych na terenie Peru możliwy jest wyłącznie po uzyskaniu pozwolenia (w formie uchwały) wydanej przez odpowiedni departament Ministerstwa Kultury.







Wyrabowane cmentarzysko - Toro Muerto


Etapy projektu poprawy
infrastruktury Toro Muerto
10.07.2018
18.09.2018
10.12.2018
11.01.2019
6.03.2019
17.07.2019


Stanowisko archeologiczne Toro Muerto zostało zaliczone do Narodowego Dziedzictwa Kultury Peru na mocy uchwały nr 037/INC wydanej 29 stycznia 2002 r. Dopiero jednak w 2018 r. regionalny oddział Ministerstwa Kultury z siedzibą w Arequipie podjął intensywniejsze prace mające na celu zwiększenie atrakcyjności turystycznej tego kompleksu (współfinansowane przez kopalnię Zafranal). Władze Arequipy planują włączenie tego stanowiska w skład trasy promującej atrakcje turystyczne tej części Peru i wpisanie kompleksu na Listę Światowegp Dziedzictwa UNESCO.
Od około 70 lat Toro Muerto jest odwiedzane nie tylko przez krajowych i zagranicznych badaczy sztuki naskalnej, ale także przez licznych turystów. Niestety - zwłaszcza w ciągu XX w. - można było zaobserwować niewystarczające zangażowanie społeczne uczonych badających to miejsce oraz lokalnych i regionalnych władz, jak również brak dalekowzrocznej polityki kulturalnej, które mogłyby przyczynić się do wypromowania tego stanowiska i upowszechnienia wiedzy o nim na szerszą skalę.
Niekontrolowany ruch turystyczny, rozwój infrastruktury miejskiej, zajmowanie terenu pod uprawy, nielegalne osadnictwo i zbyt słaba ochrona stanowiska, wciąż niestety skutkują jego zaśmiecaniem, niszczeniem niektórych petroglifów, nielegalnymi wykopaliskami rabunkowymi na lokalnych cmentarzyskach, a nawet modyfikowaniem krajobrazu.

2017

2017

2018

2018




Dopiero od kilkunastu lat Toro Muerto jest stanowiskiem nieco lepiej strzeżonym. Funkcję jego strażnika i opiekuna pełni z dużym osobistym zaangażowaniem pracownik Ministerstwa Kultury, Robert Sulla. W ramach swoich obowiązków zajmuje się on patrolowaniem obszaru całego kompleksu, dbaniem o zachowanie jego obecnego stanu, obsługą kasy biletowej w niewielkim centrum informacyjnym w miejscowości La Candelaria, a dorywczo również oprowadzaniem zwiedzających.

Robert Sulla
Oprócz wielu wspomnianych problemów spowodowanych działalnością ludzką i grożących zachowaniu Toro Muerto w jego obecnym stanie dodać należy stale postępujący proces zniszczeń spowodowany warunkami naturalnymi. Silne nasłonecznienie i częste burze piaskowe powodują erozję miekkich skał i powolne zanikanie petroglifów (niesiony wiatrem piasek działa na powierzchnię skał jak papier ścierny). Procesowi temu trudno zapobiegać, ale powinien być on przynajmniej monitorowany przez specjalistów.
Zniszczenia - czynniki naturalne




Zniszczenia - działalność ludzka

Przez ponad 200 lat...

... Toro Muerto służyło do pozyskiwania taniego materiału budowlanego...

'Młodzi archeolodzy, studenci powinni tu przyjechać i w ten sam sposób chronić wszystkie petroglify od przyszłych zniszczeń' - MY JEDNAK PROSIMY, ŻEBY TEGO NIE ROBIĆ...

Przez ponad 200 lat...