Informacje ogólne
Od 2015 r. polsko-peruwiański zespół archeologów prowadzi w Toro Muerto prace badawcze o różnorodnym charakterze. Pierwszy projekt - finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach Diamentowego Grantu (DI2013008843) - trwał dwa lata i był kierowany przez Karolinę Juszczyk (w tym czasie magistrantkę w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego) i Ambrahama Imbertisa Herrerę (peruwiańskiego archeologa, specjalistę w dziedzinie geomatyki). Opiekunem naukowym projektu był Janusz Z. Wołoszyn.
W 2015 i 2016 roku nasz zespół przeprowadził prospekcję południowej części stanowiska (ok. 3,8 km2) inwentaryzując ok. 1650 bloków skalnych z petroglifami. Efekty prac przedstawiono na stronie internetowej projektu (toro-muerto.com), w dwóch artykułach (Juszczyk et al. 2017; Juszczyk, Wołoszyn & Rozwadowski 2018) i na kilku konferencjach. W czasie trzech sezonów prac terenowych uzyskaliśmy wsparcie logistyczne Rady Gminy Uraca-Corire reprezentowanej przez ówczesnego burmistrza Ramóna Zegarra Prado.
Zespół
Projektu Toro Muerto - 2015
Od lewej::
Abraham Imbertis, Daniel Prusaczyk, Šárka Kučerová y František Neidhardt (wolontariusze z Czech), Janusz Wołoszyn, Karolina Juszczyk, Stanisław Rzeźnik, Mario Llerena (kierowca - Rada Dystryktu Uraca-Corire)
Część stanowiska zadokumentowana przez PATM w sezonach 2015-2016
W 2017 r. ruszyły prace nowego projektu. W jego ramach ukończylismy podstawową dokumentację stanowiska, uzupełniliśmy listę pytań i wyznaczyliśmy kolejne cele badań, otwierając tym samym drugi etap naszych prac. Projekt Badań Archeologicznych Toro Muerto (PIA TM/TMARP) finansowany jest przez Narodowe Centrum Nauki (grant OPUS, UMO-2016/23/B/HS3/01882) i realizowany jest pod kierownictwem Janusza Z. Wołoszyna z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego i peruwiańską archeolog Liz Gonzales Ruiz z Cuzco. Członkiem zespołu i konsultantem naukowym prowadzonych przez nas prac jest Andrzej Rozwadowski z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - doświadczony badacz sztuki naskalnej (od 2017 r. Honorary Research Fellow of the Rock Art Research Institute, University of Witwatersrand, Johannesburg, RPA).
Do 2018 r. dzięki pracy całego zespołu udało się w Toro Muerto zarejestrować 2584 bloki skalne z petroglifami występujące na obszarze ok. 10 km2 ( Wołoszyn, Gonzales & Rozwadowski 2019; Wołoszyn, Rozwadowski & Gonzales 2020; Gonzales et al. 2020). W sezonie tym rozpoczęliśmy też owocną współpracę z Narodowym Instytutem Geograficznym Peru (IGN), dzięki której zespół kierowany przez majora Fabiana Brondiego Ruedę, szefa Wydziału Kartografii Specjalistycznej IGN, wykonał pełną i wyjątkowo dokładną dokumentację lotniczą badanego terenu. Zainicjowaliśmy też wówczas badania wykopaliskowe. W dalszym ciągu projekt uzyskuje wsparcie Rady Gminy Uraca-Corire, od 2019 r. kierowanej przez panią burmistrz Marthę Ruelas Condori.
Zespół PBA Toro Muerto
Sezon 2018
Od lewej:
Janusz Wołoszyn, Abraham Imbertis, Aleksandra Lisek, Manuel Morón, Becker Ascona, Miguel Macedo, Mónica Ayala, Nestor Lagos, Lesly Tapia, Liz Gonzales
Finansowanie:
Zespół PBA Toro Muerto
Sezon 2019
Od lewej:
Janusz Wołoszyn, Piotr Roguski, Becker Ascona, Michał Górski, Rider Briceño, Alexander Obregón, María Cristina Álvarez, Liz Gonzales, Susan Paucar, Fabian Simeon, Abraham Imbertis, Miguel Macedo, Lesly Tapia
Wayra i Rumi Simeon Gonzales
Część północna stanowiska zadokumentowana przez PBA Toro Muerto w sezonach 2017-2018
Oprócz zespołu specjalistów z Peru i Polski, projekt rok po roku cieszy się cennym wsparciem ze strony wolontariuszy pochodzących zarówno z Peru, jak i z zagranicy (m.in. z Chile, Meksyku, Niemiec i Szwajcarii).
Dzięki ich dużemu zaangażowaniu możliwe było otwarcie szkoły badań terenowych dla młodych archeologów i przedstawicieli dyscyplin pokrewnych pragnących poznać specyfikę badań sztuki naskalnej.
