Petroglify z Toro Muerto

Petroglify
z Toro Muerto

W trakcie prac prospekcyjnych prowadzonych w Toro Muerto od 2015 r. udało się zadokumentować blisko 2600 bloków skalnych pokrytych petroglifami. Są wśród nich zarówno niewiekie skały z jednym motywem, ale również wielkie, wielotonowe głazy pokryte licznymi przedstawieniami zdobiącymi wszystkie dostępne powierzchnie.

Występowanie skał z petroglifami na całym obszarze potężnego kompleksu nie jest jednolite. Teren objęty ochroną Ministerstwa Kultury Peru zajmuje prawie 50 km2, jednak najważniejsze sektory stanowiska znajdują się w jego centralnej części o powierzchni około 10 km2.

1/9

Poszukiwanie informacji bibliograficznych dotyczących wcześniejszych projektów prowadzonych w Toro Muerto doprowadziło nas do kilku interesujących odkryć w kolekcjach muzealnych. Najciekawsze wiążą się z badaniami Francuskiej Misji Archeologicznej Henry'ego Reichlena z 1965 r.

Wśród artefaktów zebranych na powierzchni stanowiska przez zespół Reichlena znajdowało się kilkadziesiąt narzędzi kamiennych, z których przynajmniej niektóre służyły prawdopodobnie do wykonywania petroglifów. Część zebranych zabytków oraz negatywy zdjęć z Toro Muerto znajdują się obecnie w kolekcji Musée du quai Branly w Paryżu oraz w Museo Nacional de Arqueología, Antropología e Historia del Perú w Limie.

Petroglify z Toro Muerto były wykonywane przy użyciu różnych technik, wśród których najpopularniejszą była technika kucia. Sądząc po precyzji wykonania niektórych figur, można zakładać, że ich twórcy posługiwali się przeważnie dwoma narzędziami (jak w technice dłuta i młotka).

W niektórych przypadkach powierzchnia skały była po wykonaniu petroglifu prawdopodobnie wygładzana przy użyciu twardego kamienia, piasku i wody.

Mniejsze przedstawienia i detale mogły zostać wyryte ostrym narzędziem.

1/5

Ikonografia

Analiza petroglifów z Toro Muerto pozwoliła nam ustalić listę i częstotliwość występowania najbardziej popularnych motywów obecnych na tym stanowisku. Zdecydowana większość skał została pokryta motywami geometrycznymi i zoomorficznymi. Wyobrażenia antropomorficzne są nieco rzadsze, ale również występują na obszarze całego kompleksu.

Wśród motywów geometrycznych najpopularniejsze są przedstawienia pionowych linii różnej szerokości, zygzaków, okręgów, okręgów z promieniami, meandrów, krzyży i prostokątów. Zaobserwować też można występowanie motywów unikalnych, charakterystycznych wyłącznie dla tego stanowiska.

Z motywów zoomorficznych najczęstsze są przedstawienia andyjskich wielbłądowatych (lama i gwanako) oraz różnych gatunków ptaków. Nieco mniej liczne są wyobrażenia kotowatych, psowatych (lisów) i węży, zaś najrzadsze: pająków, płazów i ryb. Nie natrafiliśmy na realistyczne wyobrażenia roślin.

Wśród przedstawień antropomorficznych najliczniejsze i najbardziej charakterystyczne dla Toro Muerto są wizerunki tzw. 'tancerzy' ('danzantes'), ale znane są też przedstawienia innych typów postaci.